رله ضربه ای
له ضربه‌ای شامل یک بوبین با هسته آهنی می باشد که یک اهرم در بالای آن جای گرفته است .زمانی که ولتاژ به بوبین وصل می گردد ، اهرم به طرف هسته کشیده می شود. در انتهای اهرم یک زائده پلاستیکی قرار دارد. در مقابل این زائده یک چرخ دنده به اندازه 8/1 دور دوران می نماید.
در زیر این چرخ دنده کنتاکتی وجود دارد که با چرخش چرخ دنده قطع و وصل می گردد. طریقه قطع و وصل به این صورت می باشد که روی محور چرخ دنده یک مکعب تعبیه شده که در زمان دوران ، در یک مرحله سطح صاف مکعب و در مرحله بعد راس مشترک بین دو سطح جانبی مکعب روی کنتاکت قرار می گیرد و به این ترتیب مدار را قطع و وصل می نماید.
طرز اتصال یک رله ضربه ای بسیار ساده می باشد. اغلب این رله ها با ولتاژ 220 ولت فعالیت دارد . معمولا در داخل رله یک طرف بوبین به یک طرف کنتاکت متصل است که در این حالت تعداد ترمینال های خروجی رله سه عدد می باشد. برای اتصال رله ضربه ای به مدار از شستی استارت استفاده می کنند.
مقدار جریان مجاز کنتاکت های داخلی رله توسط کارخانه سازنده روی آن نوشته می شود. همچنین نقشه اختصاری اتصال رله نیز روی آن رسم شده است . اگر شما با علائم اختصاری نقشه آشنایی داشته باشید، به آسانی می توانید نقشه حقیقی رله را از روی نقشه اختصاری آن که توسط کارخانه داده شده است، ترسیم نمایید
کاربرد رله ضربه ای
رله های ضربه ای معمولا در مدار های روشنایی و در مکان هایی که لازم است مصرف کننده از چند نقطه خاموش و روشن شود کاربرد دارد. این رله ها می توانند جایگزین مناسبی برای کلید صلیبی که در گذشته برای روشن و خاموش کردن منابع روشنایی از چند محل استفاده می شدند، باشند. کاربرد دیگر آن روشن و خاموش کردن الکتروموتور با یک شستی می باشد. همچنین از رله ضربه ای در راه پله ساختمان ها به جای تایمر نیز استفاده می شود، برای مثال می توانیم هنگام ورود به راه پله از طبقه چهارم، با یک کلید تمامی چراغ ها را روشن کرده و هنگام خروج در طبقه همکف با فشردن یک کلید دیگر تمامی چراغ ها را خاموش کنیم، که انتخابی کم هزینه تر نیز می باشد. اما باید توجه نمود تایمر بعد از مدتی مدار را قطع کرده و چراغ ها را خاموش می نماید، اما در مدار رله ضربه ای برای خاموش کردن چراغ ها به فشردن دوباره کلید نیاز داریم.
مشخصات فنی رله ضربه ای
به طول کل رله نوعی کلید الکتریکی برای قطع و وصل جریان برق می باشد. رله ضربه ای که با نام های رله حافظه دار، رله راه پله، استپ رله و ایمپالس رله (Impulse Relay) هم نیز شناخته می شود یکی از تجهیزات برق صنعتی می باشد که وظیفه قطع و وصل مدار را بر عهده دارد. رله های ضربه ای بر اساس سیگنال ضربه کار می کنند، به گونه ای که با یک بار تحریک رله توسط یک سیگنال، وضعیت تیغه خروجی رله معکوس می شود. اگر رله در حالت فعال باشد و پایه ورودی به خروجی اتصال داشته باشد با یک بار تحریک بوبین توسط یک پالس، رله غیر فعال شده و اتصال ورودی و خروجی قطع می شود و با یک پالس دریافتی دیگر توسط رله، دوباره ورودی به خروجی رله متصل می شود. در مدار رله ضربه ای به تیغه خودنگهدار و شستی استپ نیازی نیست و فقط به یک شاسی استارت یا NO نیاز داریم. به بیانی ساده تر با یک بار فشردن شستی مدار وصل شده و با فشردن دوباره همان شستی یا شستی های موازی شده با آن مدار قطع می گردد. پارامتر های مهم در انتخاب رله ضربه ای ولتاژ مدار فرمان، جریان نامی و تعداد کنتاکت های موجود در رله می باشد.
